Prins Carnaval (of vaak de Prins) is een gekozen ceremoniemeester, die voorafgaand aan en tijdens carnaval een belangrijke rol speelt binnen de plaats of carnavalsvereniging waar hij prins van is.

Vanwege de betekenis van het getal 11 als het gekkengetal wordt de nieuwe Prins in een aantal plaatsen op of rond 11 november (de elfde van de elfde) gekozen. Meestal is het iemand die in het verleden al actief in het plaatselijke carnavalsleven is geweest.

In principe heeft iedere carnavalsvereniging of plaats waar carnaval gevierd wordt een eigen Prins. Tot aan het moment van de officiële bekendmaking (proclamatie) is dit het grootste geheim van de stad. Het is een sport geworden onder de bevolking om vooraf te raden en te gokken wie de nieuwe Prins gaat worden. De Prins wordt bijgestaan door de Raad van Elf, maar vaak ook door een Prinses, een hofnar, een minister, een of meer adjudanten en/of hofdames of een page.

In verschillende plaatsen draagt de burgemeester, in de week voor carnaval, met een vrolijke doch officiële plechtigheid het bestuur van de stad over aan de Prins, waarbij de sleutel van de stad wordt overhandigd. Die sleutel kan een grote houten sleutel zijn, bij voorkeur verguld, maar het is ook weleens een fietssleuteltje. De sleutel wordt na carnaval terug gebracht.

Het kostuum of pak van de Prins kan verschillend zijn. Aan het lijf draagt hij bijvoorbeeld een jasje in rood, groen of blauw, afgewerkt met zilver goud en/of diamantjes. Daar overheen wordt een bijpassende cape gedragen. Als broek een korte broek in dezelfde stijl als het jasje en de cape en daaronder een witte maillot. Het kan ook dat de Prins een rokkostuum draagt (zwart jasje en zwarte lange broek). Dit dan wel zonder cape. Een combinatie is ook mogelijk.

Wel draagt elke Prins een zogenoemde muts of 'steek' waarop enkele fazantenveren op zijn bevestigd. In zijn handen houdt hij de scepter van de vereniging en rond zijn nek draagt hij een speciale prinsenmedaille.

Naast de (volwassen) Prins, hebben veel plaatsen ook een aparte Jeugdprins, Jeugdprinses of Jeugdprinsenpaar. Deze Jeugdprins(es) is tijdens de carnavalsdagen de heerser van alle kinderen in de betreffende plaats.